Order: Accipitriformes
Family: Accipitridae
Genus: Aviceda
Species: Aviceda leuphotes (Dumont, 1820)
Vietnamese: Diều mào
Thais: เหยี่ยวกิ้งก่าสีดำ
IUCN Red List category: LC
Tram Chim
Cat Tien
Tan Phu
Da Lat plateau
Phong Nha - Ke Bang
Bach Ma
Kon Tum plateau
Cuc Phuong
Ba Vi
Tam Dao
Sa Pa - Fansipan Mt
Xuan Thuy
Yok Don
Mô tả: 33cm. Bộ lông màu đen và trắng, có mào lông dài thường đứng thẳng ở đỉnh đầu dễ dàng nhận diện. Cánh rộng và bầu với nhiều mảng màu trắng dễ thấy khi nhìn từ trên cao xuống. Khi bay vỗ cánh như loài quạ, thường chỉ bay những quãng ngắn ngay trong tán rừng, thỉnh thoảng nhào lộn. Kiếm ăn lúc hoàng hôn. Đậu ở những nơi quang đãng và ưa thích những chỗ trống trong rừng. Tiếng kêu: Hai tiếng huýt liền nhau cả trong khi bay và đậu.
Phân bố: Vùng Đông Bắc, Trung Bộ và Nam Bộ.
Hiện trạng: Loài định cư ở Trung Bộ và Nam Bộ, bay qua trong mùa đông ở Đông Bắc và Bắc Trung Bộ. Di cư theo từng đàn nhỏ. Gặp tương đối phổ biến.
Sinh cảnh sống: Các vùng rừng, kể cả rừng ngập nước trong đất liền và các sinh cảnh khác trong mùa di trú, gặp lên tới độ cao khoảng 1.500 mét.
------------------------------------
Nguồn: Nguyễn Cử & Lê Trọng Trải (2000). Chim Việt Nam